Olej do klimatyzacji samochodowej, Olej sprężarkowy
Wymagania stawiane olejom stosowanym do kompresorów , pomp montowanych w układach klimatyzacji samochodowej .
Olej do kompresorów w układach klimatyzacji samochodowej – wymagania
Niezbędnym warunkiem prawidłowej pracy sprężarki jest zapewnienie właściwego smarowania wszystkich ruchomych części kompresora oraz użycie odpowiedniego oleju do sprężarki , rodzaju czynnika chłodzącego oraz zakresu ciśnienia i temperatury.
Olej do sprężarki montowanej w układzie autoklimatyzacji ma do spełnienia dwa podstawowe zadania, których prawidłowa realizacja jest gwarancją zapewnienia długiego okresu jej eksploatacji w systemie klimatyzacji:
- zapewnienie odpowiedniego smarowania wszystkich współpracujących mechanicznie części (zmniejszenie strat tarcia),
- odprowadzenie ciepła od wysoko obciążonych termicznie części (chłodzenie).
W przypadku, gdy chłodzenie olejem jest zbyt małe, w celu obniżenia temperatury tłoczonego czynnika chłodzącego , stosuje się wtrysk czynnika pod płytę zaworu lub bezpośrednio do cylindrów – przy bardzo dużej różnicy ciśnień.
Olejom do sprężarek chłodniczych w układach klimatyzacji stawia się cały szereg wymagań, które są trudne do spełnienia ze względu na fakt, że olej do klimy znajduje się nie tylko w kompresorze, lecz w niewielkich ilościach również w innych elementach układu autoklimatyzacji . Wskutek tego olej styka się bezpośrednio z czynnikiem chłodzącym np. R-134a , w szerokim zakresie ciśnień i temperatur pracy sprężarki. W takich warunkach oleje sprężarkowe muszą charakteryzować się wieloma własnościami, wśród których wyróżnić można m.in.:
- czystość,
- dobra smarowność, lepkość i płynność w wysokich i niskich temperaturach,
- wysoka stabilność termiczna i chemiczna w całym zakresie parametrów pracy kompresora (niskie temperatury krzepnięcia i mętnienia, wysokie temperatury zapłonu i rozkładu),
- brak negatywnego oddziaływania na materiały konstrukcyjne użyte do budowy układu klimatyzacji i czynniki chłodnicze,
- dobra mieszalność z czynnikami chłodniczymi ,
- niska higroskopijność;
O czystości oleju klimatyzacji tuż po wyprodukowaniu świadczą przede wszystkim jego barwa i przezroczystość. Mętnienie i ciemnienie oleju świadczy o obecności zanieczyszczeń mechanicznych (kurz, produkty reakcji chemicznych, itd.). Olej do kompresorów powinien zawierać jak najmniej żywic, asfaltów, popiołu, parafin i koksu. O stopniu rafinacji oleju świadczy jego liczba kwasowa (wskaźnik kwasowości, liczba neutralizacji). Liczba ta ma szczególne znaczenie dla sprężarek , kompresorów hermetycznych i pół hermetycznych. Przeprowadzone w ostatnich latach badania wykazały jakie wartości koncentracji kwasów mogą doprowadzić do uszkodzenia sprężarki klimatyzacji.
Smarowność, lepkość i płynność to parametry gwarantujące zapewnienie trwałego filmu olejowego na powierzchniach trących oraz zachowanie warunków powrotu oleju do sprężarki . W instalacjach chłodniczych stosuje się oleje o wartości współczynnika lepkości kinematycznej od 22 do 100 mm2/s. Zbyt duża lepkość powoduje znaczne zwiększenie tarcia, zbyt mała zaś może spowodować zacieranie się ruchomych części sprężarki. Dlatego należy pamiętać o tym, że wraz z obniżaniem się temperatury odparowania powinien być stosowany olej o coraz niższej wartości współczynnika lepkości kinematycznej.
Niska temperatura krzepnięcia i mętnienia to kolejne cechy charakterystyczne, które powinien spełniać olej do kompresorów. W niskich temperaturach wytrącają się cząsteczki parafiny utrudniając powrót oleju do sprężarki, zatykają się przewody olejowe i zawory rozprężne – szczególnie narażone są rurki kapilarne. Spełnienie warunku zapewnienia odpowiednio niskiej temperatury krzepnięcia oleju jest niezbędne ze względu na to, że w niskotemperaturowej części klimatyzacji samochodowej, szczególnie w parowniku oraz skraplaczu, następowałoby osadzanie się oleju na ich ściankach. Utrudniałoby to w znacznym stopniu wymianę ciepła między czynnikiem chłodzącym a otoczeniem i praktycznie uniemożliwiało odprowadzanie oleju w urządzeniach użytych do montażu układu klimatyzacji samochodowej.
W systemach klimatyzacji nie występuje bezpośrednie niebezpieczeństwo zapłonu oleju, jednak po przekroczeniu temperatury rozkładu termicznego następuje rozkład oleju i uwolnienie z niego substancji lotnych, co negatywnie odbija się na smarowności. Przy długotrwałym przekroczeniu temperatury rozkładu oleju oraz jednoczesnej obecności powietrza, w instalacji następuje zgubna dla autoklimy karbonizacja oleju.
Niska higroskopijność oleju to kolejna z cech jaką powinien charakteryzować się olej do sprężarki klimatyzacji . Obecność wody w instalacji pogarsza właściwości smarowne oleju , przyczynia się do tworzenia kwasów powodujących korozję układu klimatyzacji samochodowej i platerowanie miedzią gorących części sprężarki.
Biorąc pod uwagę tylko własności smarujące oleju , jego nierozpuszczalność w czynniku chłodniczym byłaby niezwykle pożądana, gdyż nie występowałoby wówczas zjawisko spieniania środka smarującego w skrzyni korbowej kompresora przy obniżaniu ciśnienia oraz problemy ze zmianą jego lepkości. Z kolei w celu umożliwienia powrotu oleju do sprężarki , zdolność oleju do wytworzenia mieszanki z czynnikiem chłodniczym w pełnym zakresie temperatur roboczych instalacji klimatyzacji samochodowej jest niewątpliwą zaletą. Należy jednak pamiętać o fakcie występowania obszarów ograniczonej mieszalności. Są to przedziały temperatur, w których mieszanina rozwarstwia się na czynnik chłodzący i olej – ma to miejsce w akumulatorze, filtrze, osuszaczu w zależności od elementów przyjętych do budowy układu klimatyzacji w samochodzie . Znajomość obszarów ograniczonej mieszalności (tzw. luk mieszalności) jest niezwykle istotna również z punktu widzenia odprowadzania oleju z parownika. Dlatego odpowiedni dobór oleju do czynnika chłodzącego ma znaczenie kluczowe.
Ilość rozpuszczonego w oleju do klimy, czynnika chłodzącego wpływa m.in. na:
- przepływ mikstury czynnik-olej w przewodzie ssawnym (skuteczność odprowadzania oleju do kompresora ),
- własności smarujące mieszaniny oleju i czynnika chłodzącego
- np. R-134a – w skrzyni korbowej kompresora (lepkość),
- spienianie się oleju w skrzyni korbowej kompresora przy obniżaniu panującego w niej ciśnienia (faza rozruchu sprężarki ).
Pełna oferta olei do sprężarek autoklimatyzacji dostępna jest na naszym sklepie
Klimatyzacja , Łódź grudzień 2008 r.