Pojawiające się objawy świadczące o niesprawności układu ładowania w samochodzie, najczęściej kojarzone są z słabą kondycją akumulatora. W praktyce jednak bardzo często problem dotyczy już nie samej baterii ale alternatora. Najczęściej problem z jego niesprawnością pozostaje niezauważony do ostatniej chwili, dopiero kiedy na desce rozdzielczej pojawia nam się czerwona ikonka ze znaczkiem akumulatora, lub też zauważamy spadki w wydajności oświetlenia wiemy, że czeka nas naprawa bądź wymiana części. Sam akumulator utrzymywany jest w stanie naładowania właśnie dzięki alternatorowi i ma jedynie zapewnić rozruch pojazdu oraz utrzymanie zasilania w momencie postoju, bądź też wtedy gdy prędkość obrotów silnika jest niewystarczająca. Zasadniczym elementem dostarczającym energii dla układu elektrycznego jest alternator.
Zadanie alternatora polega na zmianie energii mechanicznej w prąd elektryczny, które odbywa się dzięki przeniesieniu momentu obrotowego z silnika za pośrednictwem paska napędowego na wirnik alternatora. Alternator jest więc niczym więcej, jak prądnicą prądu przemiennego, który następnie prostowany jest przez zespół diod i kierowany do
akumulatora. Współczesne alternatory zastąpiły stosowane wcześniej w technice motoryzacyjnej, prądnice prądu stałego. Zasadnicza różnica polega na budowie obu podzespołów, w alternatorze uzwojenie ulokowane zostało w stojanie, a nie jak w przypadku prądnic stałych w wirniku. Rozwiązanie to pozwala na pominięcie komutatora. Po obwodzie izolowanego stojana rozlokowane są trzy, rozłożone co 120 stopni uzwojenia, a pracujący wewnątrz wirnik to nic innego jak elektromagnes zasilany przez pierścienie ślizgowe i szczotki. Ponieważ siła pola magnetycznego indukującego prąd, uzależniona jest od obrotów wału korbowego silnika, niezbędnym elementem alternatora jest regulator napięcia odpowiadający za monitorowanie i w razie potrzeby zwiększanie poziom prądu wzbudnego.
Do najczęściej spotykanych usterek alternatorów należą uszkodzenia pierścieni, szczotek i łożysk, objawiające się hałaśliwą pracą, a także zwarcia na wirniku, stojanie bądź przepalenie się mostka diodowego. Wszystkie wyżej wymienione przypadki wymagają regeneracji bądź wymiany alternatora na drugi. Należy pamiętać przede wszystkim o tym, że alternator jest źródłem życia dla akumulatora, a bez jego poprawnej pracy bateria traci swoje właściwości. Najprostszym sposobem sprawdzenia sprawności alternatora w samochodzie jest pomiar napięcia wykonany na pracującym silniku. Miernik podłączony do przewodu alternatora i masy powinien wskazać odczyt mieszczący się w granicach od 13,8 do 14,3V. Wyższe lub niższe wskazanie świadczy o niesprawności alternatora.
Opracowanie,
Adam Mańkowski