Serwisowanie napędu kompresora klimatyzacji

Prawidłowa praca sprzęgła elektromagnetycznego

Sprzęgło kompresora klimatyzacji to trójelementowy zespół napędowy, który decyduje o prawidłowej pracy całej sprężarki. W przypadku tradycyjnych napędów załączanych cewką elektromagnetyczną, koło pasowe – napędzane paskiem klinowym z silnika – obraca się w łożysku nie poruszając wału korbowego, aż do momentu załączenia klimatyzacji przez kierowcę. Dopiero po przestawieniu pokrętła klimatyzacji na chłodzenie – zasilona cewka wytwarza pole elektromagnetyczne, które tym samym przyciąga tarczę sprzęgłową do koła pasowego i utrzymuje ją w tej pozycji. Scalony z kołem pasowym zabierak napędza wał i wymusza pracę tłoków wewnątrz kompresora.

W sytuacji kiedy dochodzi do awarii sprzęgła i w zależności od tego co jest przyczyną jego uszkodzenia, możemy zaobserwować jeden z poniższych objawów:

• ślizganie się tarczy sprzęgłowej;
• hałaśliwa praca sprzęgła;
• palona tarcza sprzęgłowa (barwa fioletowa);
• brak możliwości załączenia sprzęgła;
• brak możliwości odłączenia sprzęgła

Bez względu na przyczynę uszkodzenia, istnieje kilka zasad, którymi należy kierować się przy diagnozowaniu problemów ze sprzęgłem kompresora. Więcej informacji na ten temat, a także o termicznych i mechanicznych usterkach napędów znajdziesz – TUTAJ

Wymiana sprzęgła

Zanim przystąpisz do wymiany napędu upewnij się, że posiadasz odpowiednie narzędzia, dzięki którym łatwo i bezpiecznie zdemontujesz tarczę sprzęgłową (klucz do blokady sprzęgła, uniwersalny ściągacz sprzęgła). Należy także pamiętać, że każdy kompresor to odrębne parametry konfiguracji sprzęgła, dlatego konieczne jest zapoznanie się z informacją techniczną danego typu kompresora. Inną szczelinę pomiędzy zabierakiem, a kołem pasowym należy ustawić np. w kompresorze Harrison/Delphi typu V5, a inną w sprężarkach typu A6. Jeżeli ustawiona szczelina będzie zbyt mała może dojść do przeciągania sprzęgła i w konsekwencji do jego spalenia, jeżeli natomiast będzie zbyt duża, wówczas tarcza nie będzie dociskać całą powierzchnią do koła pasowego co w rezultacie doprowadzi do przerw w pracy sprężarki. Może to także powodować ślizganie się tarczy sprzęgłowej i wzrost temperatury całego sprzęgła. Przed montażem nowego napędu należy także sprawdzić czy oporność cewki elektromagnetycznej jest właściwa. Szczegółowe etapy wymiany napędu w sprężarce przedstawiam poniżej:

Etap 1 – Sprawdź czy na powierzchni koła pasowego i zabieraka (tarczy sprzęgłowej) nie ma śladów oleju

Przystępując do demontażu napędu upewnij się, że na powierzchni jego elementów nie znajduje się olej pochodzący z kompresora. Źródłem wycieku może być nieszczelna dławica czołowa na wałku bądź otwory na śruby w pokrywie przedniej. Czasami wycieki są niewielkie i do ich zdiagnozowania niezbędna jest latarka UV, dzięki której dostrzeżesz nawet śladowe ilości oleju wzbogaconego fabrycznie barwnikiem fluorescencyjnym. W przypadku zlokalizowania wycieków, konieczna jest wymiana uszczelnień sprężarki, a nawet jej regeneracja.

Etap 2 – Właściwie dobierz wszystkie elementy sprzęgła elektromagnetycznego

Przez wiele lat producenci kompresorów wprowadzili dziesiątki modyfikacji rozwiązań technicznych stosowanych w sprzęgłach. Obecnie sam typ sprężarki nie określa już jednoznacznie jaki rodzaj zabieraka, czy koła powinien zostać użyty. Różne są wysokości trzpieni tarcz sprzęgłowych, a także ilości ząbków ich wieloklinów, a koła pasowe posiadają obsadzenia o różnym dystansie. Najprostszym sposobem uniknięcia błędu jest dobór nowych części na zasadzie ich porównania ze zużytymi elementami. Dla ułatwienia przygotowaliśmy formularze identyfikacyjne, dzięki którym w prosty i przejrzysty sposób dopasujesz wszystkie elementy sprzęgła do swojego kompresora. W celu identyfikacji sprzęgła skontaktuj się z działem handlowym naszej firmy: klima@laser-sinex.pl

Etap 3 – Zanim przystąpisz do montażu napędu, dokonaj pomiaru oporności cewki

Do sprawdzenia oporności elektromagnesu wykorzystujemy omomierz. W przypadku instalacji 12V oporność cewki powinna mieścić się w przedziale od 3 do 5 omów, natomiast w sprężarkach stosowanych w samochodach ciężarowych i sprzęcie ciężkim, które wyposażone są w cewkę 24 V – miernik powinien wskazać około 10 – 12 omów. Zbyt mała, bądź zbyt wysoka oporność cewki wskazuje na problemy z jej uzwojeniem i uniemożliwia tym samym uzyskanie właściwego poziomu pola magnetycznego. Przekłada się to na problemy z przyciąganiem tarczy sprzęgłowej do powierzchni koła pasowego. Elektromagnes trzeba konieczne wymienić, jeśli jego oporność nie mieści się w wyznaczonych normach.

Etap 4 – Upewnij się, że elektromagnes jest ściśle przymocowany do kompresora

Jeżeli używana poprzednio cewka elektromagnetyczna uległa spaleniu bądź uszkodzeniu mechanicznemu i zachodzi potrzeba montażu nowej, musisz właściwie umieścić ją na szyi kompresora. Większość elektromagnesów posiada trzpień stabilizujący, który nie pozostawia dowolności i pozwala na położenie cewki tylko w jednej pozycji (zapobiega także jej przesunięciom). Należy sprawdzić czy otwór stabilizujący nie jest zdeformowany i czy na pewno zapobiega obracaniu się cewki. Z zewnątrz elektromagnes zapinany jest dodatkowo pierścieniem zegera – w większości przypadków jest to jedyny element, który przytwierdza cewkę sprzęgła do sprężarki klimatyzacji (wyjątek stanowią kompresory typu ZEXEL DKS, w których cewka elektromagnetyczna przykręcana jest za pomocą trzech śrub, dodatkowo zabezpieczanych specjalnym klejem). Jeśli po zapięciu pierścienia nadal możesz poruszać cewką, oznacza to że pierścień jest źle dobrany do danego typu kompresora, bądź został założony w sposób niewłaściwy. Pierścień musi mieć odpowiednią średnicę oraz grubość, istotna jest także krawędź pierścienia – oszlifowana tylko z jednej strony, jeśli zainstalujesz go gładka stroną w kierunku elektromagnesu to nie zatrzaśnie się prawidłowo w swoim wyżłobieniu.

Jak prawidłowo zapinać pierścienie zegera:

Ważne: Nigdy nie należy umieszczać uchwytów w pierścieniu zegera na wysokości trzpieni anty rotacyjnych!

Etap 5 – Sprawdź czy powierzchnie cierne tarczy sprzęgłowej i koła pasowego są właściwie przygotowane

Przed montażem na sprężarce koła pasowego i zabieraka konieczne jest sprawdzenie, czy powierzchnie styczne obu elementów są równe i niezdeformowane. Jeśli korzystamy z części regenerowanych, może zajść potrzeba zrównania ich powierzchni na tokarce. Należy zwrócić szczególną uwagę na połączenia nitowane w tarczy sprzęgłowej – powinny one być wyraźnie cofnięte w stosunku do powierzchni ciernej; jeżeli jest przeciwnie może to powodować ślizganie się zabieraka po powierzchni koła.

Etap 6 – Ustaw prawidłowo szczelinę pomiędzy kołem pasowym, a tarczą sprzęgła

Po zapięciu koła pasowego za pomocą pierścienia zegera (należy odpowiednio dobrać pierścień na zasadach opisanych przy montażu cewki elektromagnetycznej – Etap 2) i przykręceniu zabieraka do wału korbowego należy dokonać pomiaru szczeliny. Jej szerokość jest uzależniona od typu sprężarki (tabelaryczny wykaz szczelin podanych w calach i milimetrach dla najczęściej spotykanych kompresorów znajdą Państwo – TUTAJ). Pomiar najlepiej wykonywać za pomocą szczelinomierza, w kilku miejscach po całym obwodzie koła, dzięki temu uzyskujemy pełniejszy obraz. Jeżeli, w którymś z punktów pomiaru szczelina jest za duża możemy ją skorygować uderzając w to miejsce tarczy sprzęgłowej miękkim gumowym młotkiem. Szerokość szczeliny najlepiej ustawiać jak najbliżej dolnej wartości granicznej dopuszczalnego przedziału (jeśli np. tabela dopuszcza rozstaw w granicach 0,45 – 0,75 mm, to korzystniej będzie jeśli szczelinę ustawimy na poziomie bliższym wartości 0,45 mm).

Etap 7 – Sprawdź spadek napięcia na cewce elektromagnetycznej

Po zamontowaniu napędu i podłączeniu kompresora do układu klimatyzacji warto jest sprawdzić woltaż cewki podczas pracy sprzęgła. Należy w tym celu załączyć klimatyzację w samochodzie i dokonać pomiaru. Jeżeli spadek napięcia na cewce jest mniejszy niż 10,8 V należy sprawdzić czy nie mamy do czynienia z którymś z następujących problemów:

• zaśniedziałe piny na wtyczkach powodujące słabej jakości połączenia elektryczne;
• uszkodzone osłony przewodów lub spięcia;
• słabej jakości uziemienie;
• przewody używane do pomiaru są zbyt cienkie, minimalny przekrój kabla to 0,82 mm2.

Po wyeliminowaniu powyższych problemów należy powtórzyć pomiar. Jeśli napięcie nadal jest za niskie może to oznaczać, że elektromagnes jest uszkodzony i wymaga wymiany.

Inne problemy ze sprzęgłem kompresora

Nieprawidłowa praca napędu sprężarki niekoniecznie musi oznaczać usterkę, któregoś z jego elementów czy też wskazywać na błędy popełnione podczas montażu. Zdarza się, że zaburzenia w pracy sprzęgła elektromagnetycznego wywołane są innymi czynnikami, warto wówczas sprawdzić czy:

1. Kompresor nie ulega zatarciu na skutek przedostania się do układu nieczystości, które mogą utrudniać pracę tłoków i prowadzić do całkowitego ich zatrzymania.
2. W układzie nie znajduje się zbyt duża ilość oleju (sytuacja taka zdarza się przy częstym i niewłaściwym serwisowaniu nieszczelnej klimatyzacji, polegającym na uzupełnianiu ubytków czynnika wraz z kolejnymi dawkami oleju bez wcześniejszego ściągnięcia starego), która jest szkodliwa dla pracy sprężarki tak samo jak jego niedostatek. Może to wywoływać nierówna pracę tłoków i skoki ciśnienia.
3. Ciśnienia robocze na niskiej i wysokiej stronie układu są prawidłowe. Nagły wzrost ciśnienia jest najczęstszym powodem uszkodzenia tarczy sprzęgłowej, a może być on spowodowany:
   • niewydajną pracą skraplacza / uszkodzeniem wentylatora na skraplaczu
   • zablokowaniem swobodnego obiegu czynnika chłodniczego
   • nadmiarem czynnika w układzie
   • przytkaniem osuszacza
4. Pasek klinowy napędzający koło pasowe jest założony prawidłowo, jeśli uległ przekrzywieniu bądź też jest za luźny to na pewno nie napędza koła pasowego z odpowiednią prędkością.

Pełna oferta napędów do kompresorów klimatyzacji dostępna jest na naszym sklepie