W jaki sposób postępować w sytuacji, kiedy mechaniczne uszkodzenie sprzęgła, bądź rozszczelnienie sprężarki wymaga jej demontażu? Jakie procedury zachować przy wykonywaniu czynności serwisowych związanych z wymianą kompresora, aby uniknąć późniejszych problemów z niedoborem, bądź nadwyżką oleju w układzie. Jaką ilość oleju podać ponownie montując kompresor do auta? Zakładając, że układ jest szczelny i nie wymaga płukania powinno się postąpić według następujących zaleceń:
- Odciągnąć czynnik z układu klimatyzacji, sprawdzić ilość odseparowanego przez maszynę oleju.
- Po demontażu przeznaczonej do naprawy sprężarki, zlać z niej olej i odmierzyć jego ilość.
- Po dokonaniu niezbędnych napraw zalać kompresor dokładnie taką ilością oleju, jaką udało się z niego odzyskać (np. 40ml). Częstym błędem jest ponowne podawanie ilości zalecanej przez producenta (np. 80ml) – jest to objętość właściwa dla pustego układu. Pamiętajmy, że zależnie od typu oraz od prędkości obrotów koła pasowego – kompresor – większą lub mniejszą część oleju oddaje do układu podczas pracy (zestawienie wartości oleju pozostałego w sprężarkach typu Sanden
podczas pracy, uzależnione od prędkości obrotów wału korbowego przedstawia Tabela 1). W sytuacji kiedy nie płuczemy systemu klimatyzacji, duża część oleju pozostaje wewnątrz przewodów i pozostałych podzespołów, podanie kolejnej pełnej wartości spowodowałoby nadwyżkę i problemy z funkcjonowaniem klimy. Olej podajemy zawsze poprzez korek zalewowy na korpusie sprężarki, w przypadku jego braku poprzez port ssania. - Analogiczna zasada obowiązuje przy podawaniu oleju podczas napełniania klimatyzacji. Zaleca się uzupełnienie ilości, którą odciągnęła maszyna + dodatkowe 10%. Należy jednak pamiętać, że jeśli w układzie był znaczący ubytek czynnika to standardowe 10% będzie ilością niewystarczającą ! Wraz z czynnikiem układ traci olej. W takiej sytuacji należy wypłukać układ i podać właściwą dla układu ilość oleju.
Zalecenia producenta dotyczące wymiany oleju w kompresorze klimatyzacji typu Sanden serii SD
1. Przed przystąpieniem do naprawy, regeneracji bądź wymiany sprężarki, zlać z niej olej. Do jednego pojemnika odlać olej z komory korbowej. Następnie obrócić kompresor i wykonując obroty tarczą sprzęgłową zlać do
drugiego pojemnika olej z portów ssania i wydechu.
2. Zmierzyć i zapisać ilość oleju uzyskanego z kompresora klimatyzacji (Około 15 ml oleju to ilość normatywna, która zawsze pozostaje wewnątrz sprężarki).
3. Ocenić stan jakościowy oleju. Jego barwę, klarowność i obecność cząstek stałych (np. opiłków).
4. Po dokonaniu naprawy sprężarki, bądź też przystępując 
do montażu nowej, należy uzupełnić olej poprzez korek zalewowy w ilości odpowiadającej sumie ilości oleju uzyskanego ze sprężarki po jej demontażu. Bardzo istotne aby podać olej właściwego typu i gęstości. Dokręcając korek olejowy pamiętajmy aby nie przekraczać momentu obrotowego na poziomie 15-20 Nm.
5. Po zamontowaniu kompresora do układu, a przed jego uruchomieniem należy podać także olej wraz z czynnikiem na wysoką stronę układu. Określane przez producentów ilości oleju dedykowane dla poszczególnych elementów systemu klimatyzacji 
przedstawia Tabela 2. Należy pamiętać, że wartości umieszczone w tabeli dotyczą jedynie układów płukanych i całkowicie opróżnionych. Jeżeli układ nie był płukany trzeba opierać się na ilości oleju odseparowanej od czynnika podczas opróżniania układu przez maszynę serwisową.
(opracowanie na podstawie danych Sanden Corporation)
Zasady postępowania z układami wyposażonymi w kompresory Denso z elektrozaworem sterującym
W sytuacji kiedy zachodzi konieczność wymiany takiej sprężarki, spowodowane jest to jej uszkodzeniem a zazwyczaj trwałym zatarciem.
W przypadku układów klimatyzacji ze sprężarkami Denso, sterowanymi elektrozaworem należy kierować się zasadą dokładnego bilansu oleju w układzie. Są one szczególnie wrażliwe na niedobór oleju, który prowadzi do zniszczenia teflonowej powierzchni tłoków oraz łożyska ślizgowego krzywki wału korbowego. Nadmiar oleju prowadzi do blokowania iglicy elektrozaworu sterującego sprężarki co objawia się brakiem ciśnienia wychylającego krzywkę wału korbowego a co za tym idzie brakiem tłoczenia – teoretycznie sprawny układ nie pracuje. Sprężarki Desno z elektrozaworem należy montować w wypłukanym układzie – pozbawionym oleju.
Problematyka związana z obsługą i serwisowaniem układów klimatyzacji ze sprężarkami Denso, omówiona zostanie znacznie szerzej na nadchodzącym szkoleniu organizowanym przez firmę Laser-Sinex w dniach 31 marca – 01 kwietnia. Formularz zgłoszeniowy na szkolenie dostępny jest – TUTAJ
Jak bardzo istotne jest właściwe zalanie sprężarki olejem?
Olej, który wlewamy do kompresora klimatyzacji przy jego montażu podawany jest także do układu przy jego napełnianiu czynnikiem chłodniczym. Specjalne właściwości chemiczne olejów klimatyzacji pozwalają na ich mieszanie się z czynnikiem i bezproblemową cyrkulację wewnątrz całego układu. Gdyby nie sprężarka to obecność oleju w układzie klimatyzacji byłaby zbędna. Głównym zadaniem oleju jest bowiem smarowanie wszystkich mechanicznie pracujących części wewnątrz kompresora, a także odbieranie nadmiaru ciepła od najbardziej obciążonych termicznie elementów. W momencie kiedy układ klimatyzacji zostaje uruchomiony, sprężarka w przeciągu kilku sekund zaczyna pracować na najwyższych obrotach, dlatego też niezbędne jest podanie oleju bezpośrednio do kompresora przy montażu. Nie ma wyjątków od tej zasady – w przeciwnym razie kompresor pracujący na sucho w bardzo krótkim czasie ulega zatarciu.
Ilość oleju jaką należy podać do sprężarki uzależniona jest od danego modelu i określana przez producenta. Nie ma tu jednej stałej wartości, odpowiedzi należy szukać w katalogach i programach serwisowych. Olej wlewamy do kompresora poprzez korek zalewowy (najczęściej znajdujący się w przedniej części korpusu), lub w przypadku braku korka
dozujemy portem ssania (port o większej średnicy, najczęściej oznaczony na korpusie literą „S”). Samo podanie oleju do sprężarki nie kończy jeszcze procedury jej prawidłowego przygotowania do pracy w systemie klimatyzacji. W wielu przypadkach kompresor zalany olejem i podłączony do układu w bardzo krótkim czasie ulega trwałemu uszkodzeniu. Przyczyną takiej sytuacji jest złe rozprowadzenie oleju po wszystkich ruchomych częściach takich jak tłoki czy krzywka. W większości sprężarek ze sprzęgłem elektromagnetycznym wystarczającą czynnością jest kilkunastokrotne obrócenie tarczą sprzęgłową, pozwalające na dobre rozprowadzenie substancji smarującej wewnątrz kompresora. Aby czynność tę ułatwić i uchronić także przed rozregulowaniem szczeliny sprzęgła, producenci oferują specjalne klucze do tarcz sprzęgłowych, pozwalające wykonać równomierne i bezproblemowe obroty wałem korbowym. Sprężarki nowego typu – sterowane zaworem elektromagnetycznym i pracujące na sprzęgle sztywnym, wymagają znacznie bardziej skomplikowanej procedury. W szczególności te typy kompresorów, które zalewamy olejem poprzez port ssania (np. kompresory Denso 5SE12C / 5SE09C). Aby olej dostał się poprzez tłoki do komory korbowej, należy podawać go kilkakrotnie w mniejszych ilościach, nie zapominając o obracaniu kołem pasowym, a dodatkowo zaleca się także pozostawienie sprężarki na 20-30 minut obróconej sprzęgłem do dołu. Skomplikowany proces zalewania olejem to nie wszystko, producenci samochodów którzy stosują najnowsze sprężarki DENSO, zalecają ich montaż na suchy układ. Odchodzimy więc od zasady rozdzielenia oleju na sprężarkę i układ, podajemy olej jedynie do kompresora i koniecznie w dedykowanej ilości. Zalecenia takie wynikają z dużej czułości zaworów sterujących montowanych w kompresorach, nawet 20-30 ml nadwyżki oleju może doprowadzić do całkowitej blokady iglicy elektrozaworu i wstrzymania pracy sprężarki. Specyficzna budowa układu korbowo-tłokowego zapewnia wypchnięcie ponad połowy objętości oleju z kompresora do układu i jego rozprowadzenie w całym systemie. Rozwiązanie takie ogranicza ryzyko błędu związanego z przedawkowaniem łącznej zalecanej dla układu ilości oleju.
Pełna oferta części do sprężarek klimatyzacji w samochodach osobowych dostępna jest na naszym sklepie
opracowanie: mgr Adam Mańkowski