Nieprzyjemny zapach docierający do wnętrza kabiny najczęściej ma swoje źródło w zabrudzonej powierzchni parownika. Zanieczyszczony parownik to bardzo uciążliwy problem, ale zarazem bardzo dochodowy dla serwisantów. Na rynku coraz bardziej popularne są różnego rodzaju środki chemiczne w sprayu, bądź piankach, które dzięki łatwym w użyciu aplikatorom można zastosować w bardzo łatwy i szybki sposób. W wielu przypadkach okazuje się jednak, że jest to rozwiązanie jedynie doraźne i nie rozwiązuje problemu trwale. A co w sytuacji jeśli prawdziwy problem leży w zupełnie innym miejscu niż przypuszczaliśmy? Kłopoty z parownikiem mogą mieć różne oblicza.
Problemy z nieprzyjemnym zapachem tak klasyfikuje firma Denso:
- zapach zgnilizny, stęchlizny – wywołany dużym stężeniem bakterii i grzybów, które gromadzą się na powierzchni parownika i wraz ze strumieniem chłodnego powietrza wtłaczane są przez układ wentylacji do kabiny
- zapach chłodniczy – często określany potocznie jako duszny zapach wydobywający się z chłodziarki. Wywołany jest korozją aluminiowych lameli na powierzchni parownika. Wciąż opracowywane są nowe techniki produkcyjne w zakresie anty-korozyjnych powłok mających zapewnić znacznie dłuższą żywotność wymienników ciepła.
- mieszanina zapachów „przylegających” – kombinacja przeróżnych zapachów i mikrocząsteczek, które użytkownicy dostarczają do samochodu sami, np. wraz z dymem papierosowym, jedzeniem, perfumami, czy zwierzęcą sierścią. Na skutek zamkniętego obiegu powietrza część z tych cząstek osadza się na wilgotnej powierzchni parownika.
Tabela 1: Klasyfikacja nieprzyjemnych zapachów i mechanizmów ich powstawania
|
rodzaj nieprzyjemnego zapachu |
zapach zgnilizny, stęchlizny |
zapach chłodniczy |
mieszanina „zapachów przylegających” |
|
przyczyna powstawania |
rozwój bakterii |
korozja aluminium |
Podatność parownika na cząsteczki zapachowe dostarczane z zewnątrz |
|
mechanizm uwalniania |
samoistnie rozwijające się drobnoustroje, namnażają się pod wpływem wilgoci i uwalniają związki alergiczne wtłaczane przez układ wentylacji do kabiny |
duża wilgotność i różnice temperatur powodują systematyczne niszczenie aluminiowej powierzchni parownika, która uwalnia szkodliwe dla zdrowia mikrocząsteczki rdzy. |
różnorodne zanieczyszczenia i cząsteczki zapachowe przedostają się na powierzchnię parownika z wnętrza kabiny pojazdu, tworząc podatne na wilgoć skupiska drobnoustrojów |
|
sposoby walki / zapobieganie |
stosowanie środków antybakteryjnych, odgrzybiających, regularna wymiana filtra kabinowego |
wymiana parownika na nowy / montaż parowników wyposażonych w ochronne powierzchnie antykorozyjne |
Regularne ozonowanie wnętrza kabiny pojazdu, zapobiegające rozprzestrzenianiu się nieprzyjemnych zapachów |
Wydawałoby się, że specjalnie zaprojektowana konstrukcja parownika, zapewniająca odprowadzanie nadmiaru cząsteczek wody powinna także wraz z wilgocią usuwać wszelkie inne składniki i nie dopuszczać do powstawania nieprzyjemnych zapachów. Niestety w praktyce okazuje się, że żadne rozwiązanie nie jest w stu procentach niezawodne. Głównym problemem jest to, że nie wszystkie cząsteczki zapachowe są rozpuszczalne w wodzie. Jeśli na ożebrowaniu parownika zgromadzą się właśnie takie odporne na wodę elementy, to nawet najbardziej sprawny system odprowadzania skroplin nie poradzi sobie z tym problemem. Ponadto intensywność z jaką rozwijają się szkodliwe mikroelementy i uwalniane są nieprzyjemne zapachy – uzależniona jest od zmian poziomu temperatury. Co ciekawe niektóre zapachy uwalniają się szybciej w momencie kiedy klimatyzacja jest załączona, a inne wręcz przeciwnie. Oczywiście smród przedostaje się do kabiny tylko wówczas kiedy pracuje dmuchawa.
Wielu kierowców uskarżających się na nieprzyjemny zapach z klimatyzacji, rozpoznaje jego intensywność tylko w chwili załączenia układu. Po około 1-2 minutach problem staje się niewyczuwalny. Dzieje się tak ponieważ w czasie wspomnianych 60-120 sekund temperatura na parowniku osiąga docelową wartość i wyrównuje się. Najbardziej pospolite bakterie i grzyby wydzielają nieprzyjemny odór tylko w wyższej temperaturze, gdy klimatyzacja osiągnie swoje optimum – temperatura jest już na tyle niska, że problem ustępuje. Konstrukcyjne rozwiązanie mające zapobiec odczuwaniu tego problemu zastosowano w nowych modelach Lexusa (np. ES-350). Nie jest to zasługą nowoczesnego, odpornego na nieprzyjemne zapachy parownika, a jedynie umiejętnego przebudowania układu wentylacji. System działa w taki sposób, że bezpośrednio po uruchomieniu klimy powietrze kierowane jest jedynie na nawiewy przypodłogowe – skierowane na nogi pasażerów. Zanim zapach dotrze do nozdrzy, niemiła woń jest już zneutralizowana. Dopiero po dłuższej chwili otwierają się pozostałe nawiewy w kokpicie i innych miejscach kabiny.
Powyżej wspominałem, że wciąż pracuje się nad nowymi rozwiązaniami w zakresie powłok antykorozyjnych, warto także zauważyć, że w nowo-produkowanych pojazdach radiatory parowników pokrywane są specjalnymi warstwami, które cechuje wyjątkowo wysoki poziom samooczyszczania. Trudno jednak połączyć obie te zalety jednocześnie. Doświadczenia pokazują, że zastosowanie nowoczesnych rozwiązań oczyszczających znacząco skraca żywotność samego parownika. Koncern General Motors postanowił poradzić sobie z tym problemem w inny sposób. Do układu dokładany jest dodatkowy moduł dmuchawy, która uruchamiana jest po 50 minutach od chwili wyłączenia klimatyzacji i następnie przez około 5 minut osusza powierzchnię parownika. Pozwala to ograniczyć ilość wilgoci, która przyczynia się do wzrostu rozwoju drobnoustrojów. Rozwiązanie to pojawiło się na rynku w roku 2007 i wciąż jest udoskonalane, głównie z uwagi na duże obciążenie akumulatora poprzez nowy moduł.
W najbliższym czasie oferta naszej firmy wzbogacona zostanie o nowoczesne preparaty ochronne stosowane na powierzchnię parowników i chłodnic klimatyzacji. Płyny te tworzą specjalną powłokę chroniącą wymienniki ciepła przed korozją i utlenianiem aluminium, wydłużając tym samym ich żywotność. Więcej szczegółów wkrótce…
Pełna oferta odgrzybiaczy i odświeżaczy do klimatyzacji samochodpowej dostępna jest na naszym sklepie
Opracowanie na podstawie danych „MACS Service Reports”
mgr Adam Mańkowski